"Φθινοπώριασε για τα καλά,
χρώματα κι αρώματα πολλά.
κρύο, βροχούλα πολλή δουλειά
ταξιδεύουν τα πουλιά..."
Φθινόπωρο… Εποχή των χρωμάτων, των αρωμάτων και της προετοιμασίας, εποχή της σποράς και της δουλειάς..."Το φθινόπωρο είναι μια δεύτερη άνοιξη, όπου
κάθε φύλλο είναι ένα λουλούδι." Albert
Camus, Γάλλος συγγραφέας
Η φύση μεγαλουργεί, πλημμυρίζει με υπέροχα ζωηρά χρυσοπορτοκαλοκόκκινα χρώματα και αρώματα ξεχωριστά, εικόνες πραγματικά μαγικές που ο κάθε ζωγράφος αντικρίζοντας αυτή τη μαγεία θα ήθελε να πάρει τα πινέλα του για να τη ζωγραφίσει.
Καλωσορίζουμε το μήνα Νοέμβρη με ένα όμορφο τραγουδάκι...
Διαβάζουμε την ιστορία του Νοέμβρη από "Τα παιδιά του
Φθινοπώρου" της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου.
"Ο Νοέμβρης, ο μήνας της βροχής και της σποράς, το τρίτο παιδάκι του Φθινοπώρου και της κυρίας Βροχής, προσπαθούσε να σταματήσει το κλάμα της μάνας του
της βροχής..."
-Πως όμως δημιουργείται η βροχούλα;
Παρατηρούμε το ταξίδι του Σταγονούλη...
-Πως όμως δημιουργείται η βροχούλα;
Παρατηρούμε το ταξίδι του Σταγονούλη...
Παίρνουμε τα απαραίτητα αντικείμενα και κάνουμε το πείραμα της βροχής με το κατσαρολάκι...
Αναζητούμε στον πίνακα τα παιδάκια του
Φθινοπώρου και της κυρίας Βροχής, το Σεπτέμβρη, τον Οκτώβρη και το Νοέμβρη.
Μέσα από φωτογραφικό υλικό και video μιλάμε για τα χαρακτηριστικά της εποχής αυτής αλλά και του κάθε μήνα ξεχωριστά.
-Πότε ξεκινά και πότε τελειώνει το φθινόπωρο;
-Ποια τα χρώματά του;
-Πώς είναι η φύση;
-Ποια μορφή παίρνει;
-Τι κάνουν οι άνθρωποι;
-Ποιες είναι οι αγροτικές εργασίες;
-Τι κάνουν τα αποδημητικά πουλιά;
-Ποια φρούτα και ποια λαχανικά τρώμε;
Ψάχνουμε και βρίσκουμε τα καρτελάκια με τα ονόματά τους και τα τοποθετούμε κάτω από τον κάθε μήνα.
Στο διαδίκτυο βρίσκουμε video με γεωργικές εργασίες του φθινοπώρου, όργωμα, σπορά, τα παρακολουθούμε και συζητάμε, για το όργωμα και τη σπορά στα παλιά τα χρόνια και σήμερα.
Το καλοκαίρι το χώμα στους αγρούς γίνεται σκληρό και συμπαγές.
Το φθινόπωρο οι γεωργοί μερικές μέρες πριν τα πρωτοβρόχια, προετοιμάζουν τα χωράφια τους… Τα οργώνουν ώστε να σπάσουν οι βόλοι του εδάφους να γίνει το χώμα μαλακό και αφράτο και να είναι έτοιμο για την καινούρια σπορά…
Μεταμορφωνόμαστε γεωργοί και με τα χεράκια μας μαλακώνουμε το χώμα για να γίνει αφράτο...
Ρίχνουμε τα σποράκια μέσα στο αφράτο χώμα...
Τα σκεπάζουμε με χώμα από πάνω...
Εκτός από το χώμα φυτεύουμε σποράκια και σε βαμβάκι. Σε κουπάκια πλαστικά βάζουμε βαμβάκι, ρίχνουμε φασόλια και φακές, τα σκεπάζουμε με λίγο βαμβάκι από πάνω και τα βρέχουμε...
Τοποθετούμε τα φυτεμένα σποράκια σε ένα φωτεινό μέρος. Κάθε μέρα θα
τα περιποιούμαστε μέχρι να μεγαλώσουν.
Σε φύλλο εργασίας βάζουμε στη σειρά τις εικόνες για να φτιάξουμε το μεγάλωμα του σπόρου!
Διαβάζουμε την ιστορία ενός καρυδιού από το παλιό βιβλίο "Εμείς κι ο κόσμος" της β δημοτικού
Και δραματοποιούμε το ταξίδι που κάνει το σποράκι, το μικρό καρυδάκι από τα κατάβαθα της γης μέχρι να μεγαλώσει και να γίνει ολόκληρο φυτό μια όμορφη, καταπράσινη καρυδιά.
Οι γεωργοί πρωί πρωί με την αυγή ξεκινούν για τη σπορά… η μέρα πολύ κοπιαστική…
Τα σποράκια, τα μικρά καρυδάκια κοιμούνται μέσα στο χώμα…
Ο ουρανός συννεφιασμένος… Σύννεφα γκρίζα πηγαίνουν πέρα δώθε…
Ψιλή βροχούλα πέφτει κάτω στη γη… Τι ωραία που μυρίζει η βροχούλα και το βρεγμένο χώμα;
Σταγονούλες χορεύουν, χαϊδεύουν και αγκαλιάζουν τα σποράκια…
Ο ήλιος προβάλλει που και που χαϊδεύει και ζεσταίνει τα μικρά σποράκια…
Μετά από πολύ καιρό δειλά δειλά, με δυσκολία αλλά και επιμονή τα μικρά σποράκια βγάζουν το κεφαλάκι τους από το χώμα… Δημιουργούν βλαστό, βγάζουν φυλλαράκια, μεγαλώνουν και γίνονται καταπράσινα δεντράκια, πανέμορφες καρυδιές που λικνίζονται στους ρυθμούς του αέρα…
Μετά από χρόνια ένας παππούς με το εγγονάκι του, την μικρή Αννούλα, πέρασαν από το χωράφι με τις καρυδιές… Ξαφνικά η μικρή Αννούλα είδε ένα καρυδάκι πεσμένο κάτω… Το πήρε στα χεράκια της και αμέσως της μπήκε η ιδέα να το σπάσει και να το φάει… Δοκίμασε με τα χέρια της, μα το μόνο που κατάφερε ήταν να πονέσει…
Θυμώνει τότε, αρπάζει μια πέτρα και πάει να το κοπανίσει… -Α, τι σου φταίει το καημένο; Είπε ο παππούς… -Κόντεψε να μου σπάσει το χέρι. –Και συ του έσπασες το κεφάλι. – Και τι ήθελες να κάνω; -Να το φυτέψεις… -Έλα να σκάψουμε λίγο το χώμα εδώ δα, θα το σκεπάσουμε, θα το ποτίσουμε και θα το κάνουμε χίλια καρύδια…
Πήραν το καρύδι και το φύτεψαν στο χώμα… Η Αννούλα με τις φίλες της πήγαιναν και το πότιζαν συχνά και μετά από κάμποσες μέρες έσκασε μέσα από τη γη ένα μικρό φυτό… Και το μικρό φυτό μεγάλωνε, όλο μεγάλωνε και έγινε μια καταπράσινη καρυδιά γεμάτη πεντανόστιμα καρύδια.
Πατήστε επάνω για να παρακολουθήσετε το video από τη δραματοποίηση.
Βγαίνουμε έξω από το σχολείο και παρατηρούμε το πλατάνι που βρίσκεται στην αυλή μας...
Συνεχίζουμε με έναν περίπατο στη φύση για
παρατήρηση και εξερεύνηση.
Παρατηρούμε και σχολιάζουμε την αλλαγή της φύσης, τα χρώματα, τα δέντρα, τους καρπούς, τα λουλούδια, τα χορταράκια, τα χωράφια...
Μες στην τρελή χαρά,
τρέχουμε, γελάμε, χοροπηδάμε, κυλιόμαστε, μυρίζουμε, μαζεύουμε φυλλαράκια...
Επιστροφή στην τάξη... Παρατηρούμε τα φύλλα, το μέγεθός τους, το χρώμα τους, το σχήμα τους, τα αγγίζουμε, τα χαϊδεύουμε. Τα πράσινα φύλλα είναι μαλακά και δεν σπάνε όταν τα τσαλακώνουμε ενώ τα ξερά φύλλα σπάνε και όταν πέφτουν στο χώμα μετά από καιρό γίνονται φυλλόχωμα.
Έχοντας στο μυαλό μας τις μαγικές εικόνες που είδαμε στον περίπατό μας παίρνουμε τα χρώματα του φθινοπώρου και δημιουργούμε έναν πίνακα ζωγραφικής με θέμα το φθινόπωρο.
"ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ"όπως Φρόσω, Φωτεινή, Φώτης, Φίδι, Φάλαινα, Φακές, Φασόλια... Φτιάχνουμε το γράμμα Φ με ένα στεφάνι και μία ράβδο.
Σε φύλλο εργασίας χρωματίζουμε τα φυλλαράκια που έχουν τα γράμματα που υπάρχουν στο ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ και γράφουμε τη λέξη ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ μέσα στα κουτάκια.
"Το φθινόπωρο είναι το τελευταίο και γλυκύτερο χαμόγελο
του έτους" Γιουβεναλης
